Chè xanh - Văn Hóa của Trà Việt

Uống trà là nét văn hóa đặc trưng và lâu đời của người Việt. Văn hóa trà của người Việt là một trong những điểm nổi bật trong văn hóa ẩm thực dân tộc. Từ nông thôn cho tới thành thị, từ Bắc vào Nam trà gắn liền với đời sống của người dân Việt từ cuộc sống sinh hoạt hàng ngày cho đến những dịp lễ, Tết, cưới hỏi… ở đâu cũng bắt gặp hình ảnh chén trà xanh. Cũng thật hiếm có một thứ đồ uống nào vừa dung dị, vừa thanh cao mà mang đầy tính văn hóa nghệ thuật như trà Việt.

Thưởng trà là nét văn hóa lâu đời của người Việt (Ảnh: Internet)

Văn hóa trà đã xuất hiện lâu đời trong lịch sử Việt Nam từ hình ảnh quán nước cây đa đầu làng với ấm trà xanh, phong kẹo lạc, điếu thuốc lào cho đến chén trà mời khách trong mỗi gia đình Việt. Nơi cung đình quyền quý, các ông vua, bà chúa lại thưởng trà theo những cách cầu kỳ, hoa lệ trà được ướp hương, nước pha phải là nước sương sớm hay nước đầu nguồn. Còn ở chốn thiền môn, người ta uống trà để tĩnh tâm.

Quán nước đầu làng với bát chè xanh (Ảnh: Internet)

Không giống như “trà kinh” của Trung Quốc hay “trà đạo” của Nhật Bản, Cách thưởng trà của người Việt cũng mang nét văn hóa riêng: Trước khi uống thường đưa chén trà qua mũi để tận hưởng hương của trà, rồi nhấp ngụm nhỏ cảm nhận vị chát đắng của trà, sau đó chuyển sang vị ngọt dịu nơi cuống lưỡi, lòng sảng khoái luận về trà. Người Việt có câu: “Nhất thủy, nhì trà, tam bôi, tứ bình, ngũ quần anh”. Thứ nhất là nước dùng để pha trà, là thứ nước trong sạch tinh khiêt. Thứ hai là bộ ấm pha trà và 4 chén quân và 1 chén tống để chuyên trà. Cuối cùng là bạn trà, là tri âm, cùng thưởng trà, ngâm thơ, bộc bạch nỗi niềm hay hàn huyên câu chuyện nhân tình thế thái.

(Ảnh: Internet)

Trải qua những thăng trầm của lịch sử dân tộc, cây chè vẫn gắn bó với con người Việt Nam. Cùng với sự phát triển của thời đại, tục uống chè của người Việt đã tạo nên một bản sắc mà người ta gọi là “hồn trà Việt”.

Trong sự giao tiếp ứng xử xã hội của người Việt ngày nay vẫn dùng trà để chào mời khách đến thăm hỏi. Hay khi có dịp mọi người trong gia đình hay bạn bè thường ngồi lại với nhau quanh ấm trà nóng để cùng thưởng thức ấm trà, cùng nói, cùng cười. Ở Việt Nam, không chỉ người già uống trà mà giới trẻ cũng thưởng thức trà theo những cách riêng. Không khó để tìm một quán trà đá, hay trà chanh trên các con phố Việt Nam. Cách người Việt uống trà rất bình dị, những câu chuyện quanh chén trà thường cũng là những câu chuyện hết sức bình dị trong cuộc sống mỗi con người. Nhưng chính sự bình dị đó đã làm nên một nét văn hóa vô cùng độc đáo trong văn hóa ẩm thực Việt Nam. Người Việt thưởng trà, dâng trà, tặng trà; người Việt mang trà ra thế giới. Trà của người Việt có nét đặc trưng rất riêng, khó có thể lẫn với bất cứ trà một quốc gia nào trên thế giới. Ngay từ cách pha trà của người Việt cũng khác lạ: thoải mái, cởi mở, không cầu kỳ nhưng cũng không hề xuề xòa, đơn giản.